Denkfouten

Vanuit mijn vak heb ik het geluk vaak langere tijd te vertoeven in een organisatie. Het voordeel is dat ik objectief kan kijken naar het functioneren van de organisatie en de mensen die er werken. Hierdoor zie ik regelmatig dingen de mist ingaan doordat mensen zich niet bewust zijn van gemaakte denkfouten. Deze denkfouten hebben niets te maken met intelligentie. Zij worden veroorzaakt door de werking van ons brein. Met een stukje bewustwording hiervan kunnen we onszelf een hoop ellende besparen.

Kalkoen denken

Je zult verbaasd staan hoe vaak we denken een rationele beslissing te nemen, gebaseerd op gebeurtenissen, zonder de samenhang te kennen van die gebeurtenissen. Dit noemen ze inductie denken (ook wel ‘kalkoen denken’ genoemd). Inductie denken is een manier van redeneren waarbij er op grond een aantal specifieke waarnemingen tot een ‘algemene regel’, generalisatie geheten, wordt gekomen. Op basis van eerder waarnemingen denk je dat alles wat op een bepaalde manier gaat, altijd zo zal blijven gaan.

Een Kalkoen denkt dat hij een prachtig leven heeft. Hij loopt redelijk vrij rond, wordt elke dag gevoerd en heeft het naar zijn zin. Door het elke dag voeren, zal de vogel er steeds meer van overtuigd raken dat het een algemene regel is dat hij elke dag gevoerd wordt door uiterst vriendelijke leden van de menselijke soort. Hij gaat ervanuit dat dit zijn leven is en houdt er geen rekening mee dat dit weleens (plotseling) kan veranderen. En toen werd het kerst…

In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst

Op dezelfde wijze denken we te weten hoe bepaalde ontwikkelingen in de toekomst zullen gaan en we stemmen daar onze plannen op af. Iets heeft in het verleden gewerkt totdat dit niet meer zo is. Dat wat we hebben geleerd van het verleden blijkt dan bedrieglijk en in het slechtste geval gevaarlijk misleidend te zijn. Het leidt in ieder geval tot veel tijdverlies, want iets wat je bedacht hebt werkt niet of blijkt ineens niet meer te werken zonder dat je het aan zag komen.

Is de gemaakte keuze wel echt logisch?

Cognitieve wetenschappers hebben studie gedaan naar onze natuurlijke drang om slechts te kijken naar steun en bevestiging voor een door ons gemaakte strategie in plaats van te kijken naar zaken die de bedachte strategie onderuit kan halen. De oorzaak ligt hem in het feit dat we niet in de gaten hebben dat hetgeen we zien zich niet voltrekt volgens een bepaalde logica. We zien slechts gebeurtenissen en niet de “regels” die de gebeurtenissen bepalen. We zijn dus vaak aan het “raden” hoe dingen in zijn werk gaan en ontwikkelen in de toekomst.

Een bedrijf heeft een klant waar hij een substantieel deel van zijn omzet (en marge) haalt. Elke offerte wordt snel geaccordeerd. Daar dit al jaren zo gaat wordt er na verloop van tijd van uitgegaan dat dit altijd zo zal doorgaan, totdat men plotseling van deze klant geen opdrachten meer krijgt.

Op basis van eerdere waarnemingen werd ervan uitgegaan dat de opdrachtenstroom (de gebeurtenissen) door zou lopen terwijl de omstandigheden (regels) niet bekend waren. Herkenbaar?

Maak rationele keuzes

Bewustwording van ‘inductie denken’ en het hierdoor voorkomen van bijvoorbeeld het maken van keuzes op basis van in het verleden behaalde resultaten, is een grote stap in het verbeteren van het ondernemerschap. Het levert je tijd en continuïteit op. 

De Lifeness coach helpt je te zien wanneer je beslissingen baseert op onjuistheden. En geeft je tools om te beslissen op basis van feitelijke waarheden. Meer weten? Bel me op 06 – 51 41 90 47 of stuur me een mail (andre@lifenesscoaching.nl).